Potencjał skroplonego azotu to zagadnienie, które naukowcy analizują od lat. Jednak przeciętny człowiek nie bardzo wie, do czego przydaje się ciekły azot. Temperatura, w jakiej wrze i topi się, robi wrażenie. W jaki sposób jest to przydatne we współczesnej medycynie, kosmetyce i dermatologii?
Wielki renesans popularnego pierwiastka
Z czym najczęściej kojarzy ci się ciekły azot? W ostatnich miesiącach głównie z pandemią. Temperatura minus kilkadziesiąt stopni musi towarzyszyć transportowi niektórych szczepionek przeciwko koronawirusowi. Do wyobraźni przemawia informacja, że ciekły azot to substancja niebezpieczna. Z tego powodu jest przewożony jedynie samolotami transportowymi. Tymczasem sam azot towarzyszy nam wszędzie. Stanowi niemal 80 proc. składu powietrza. Jego skroplenia dokonali polscy naukowcy jeszcze pod koniec XIX wieku. Dzięki swoim właściwościom substancja dość szybko stała się popularna w wielu dziedzinach.
Jak powstaje ciekły azot?
Ciecz o bardzo niskiej temperaturze musi być przechowywana w specyficznych warunkach. W czym trzymany jest ciekły azot? Temperatura tego produktu to nie lada wyzwanie podczas transportu i przechowywania. Azot znajduje się więc w specjalnych pojemnikach, tzw. naczyniach Dewara. Znajdziesz je w sklepie Cryogen. Ciecz pozyskuje się po wyseparowaniu azotu bezpośrednio z powietrza. Po jego sprężeniu z powstałej mieszanki eliminuje się zanieczyszczenia. Odprowadza się ciepło, a sam gaz poddaje skropleniu. W takiej wersji nie ma żadnej barwy, smaku czy zapachu. Co więcej, nie wchodzi w reakcje z innymi substancjami. Nie ulega też spalaniu.
Pod lupą kriobiologów
Cenne właściwości ciekłego azotu badają kriobiolodzy. Z ich wiedzy korzystają specjaliści wielu dziedzin. Azot w tej wersji stosuje się wszędzie tam, gdzie materiał biologiczny wymaga zamrażania. Działania w niskiej temperaturze mocno rozwinęły krioterapię. Jest to forma zimnolecznictwa, stosowana w medycynie, rehabilitacji, kosmetyce i dermatologii. Niska temperatura ciekłego azotu świetnie sprawdza się do leczenia miejscowego. Nagłe, silne oziębienie daje efekt kriodestrukcji - niszczy niepożądane zmiany. Badania wskazują, że w ten sposób można działać na różnego typu zmiany skórno-śluzówkowe, zarówno łagodne, jak i złośliwe.
Szok termiczny, czyli wysiłek dla organizmu
Większość z nas wie, jak w lecznictwie stosuje się ciekły azot. Temperatura, jaką wytwarza, najczęściej jest zamykana w specjalnej komorze. Wchodzi się do niej na czas zabiegu. Na jaki efekt leczniczy można liczyć? Reakcje biochemiczne organizmu pod wpływem zimna zachodzą w dwóch fazach. Najpierw dochodzi do skurczu naczyń krwionośnych. Zwalnia krążenie żylne, tętnicze i limfatyczne. W tym samym czasie aktywowane są procesy obronne. Wszystko po to, aby zminimalizować utratę cennego ciepła. W drugiej fazie działanie zimna jest już lżejsze. Naczynia krwionośne rozszerzają się, a tkanki ulegają przekrwieniu.
Miejscowe i ogólnoustrojowe leczenie zimnem
Terapia zimnem pomaga w leczeniu bólu, stanów zapalnych, zmniejsza też obrzęki obwodowe. Stanowi uzupełnienie lub alternatywę dla farmakoterapii. Niska temperatura ciekłego azotu ma też działanie przeciwreumatyczne, obniżające napięcie mięśniowe, przeciwkrwotoczne i redukujące krwawienie. Zabiegi dobrze wpływają na wydolność organizmu i wydajność mięśniową. Chętnie wykorzystują je w terapii specjaliści w zakresie rehabilitacji. Ich pacjenci to głównie osoby po różnego typu urazach, osoby starsze, jak również aktywni sportowcy. Krioterapia podnosi też poziom testosteronu, adrenaliny, serotoniny i osocza.
Terapia poza komorą kriogeniczną
Rośnie popularność krioterapii w medycynie, kosmetologii i dermatologii. Nic dziwnego, niska temperatura ciekłego azotu daje gwarancję nieinwazyjnego zabiegu na skórze. Działanie likwidujące świąd skóry docenią wszystkie osoby, borykające się z różnego rodzaju dermatozami. Azot poprawia stan skóry, włosów i paznokci. Spowalnia też procesy degeneracyjne komórek. Dzięki odpowiednim zabiegom można więc w widoczny sposób spowolnić procesy starzenia. W gabinetach kosmetologicznych krioterapię łączy się zwykle z innymi zabiegami kosmetycznymi. Jest stosowana po peelingu lub depilacji w celu złagodzenia ewentualnego stanu zapalnego.
Leczenie cellulitu i nadwagi
Gdzie jeszcze przyda się ciekły azot? Temperatura, jakiej potrzebuje, coraz częściej wykorzystywana jest podczas chirurgii plastycznej twarzy i ciała. W ten sposób znacznie przyspiesza się proces gojenia ran i likwidowania obrzęków. W takich zabiegach intensywność nadmuchu azotem jest minimalna. Jeśli azot ma dodatkowo zadziałać przeciwbólowe, intensywność zabiegu dopasowywana jest indywidualnie. Krioterapia miejscowa coraz częściej stosowana jest też w leczeniu cellulitu i nadwagi. Sprawdza się przy okładach z gliny, zimnym zawijaniu lub zabiegach z lodem.
Gazy chłodzące można przechowywać w gabinecie kosmetologicznym. Wystarczy mieć odpowiednie naczynia kriogeniczne. Firma Cryogen posiada naczynia na ciekły azot do różnych zastosowań.