Zastosowania i korzyści wynikające z wykorzystania gazów w przemyśle spożywczym i gastronomii są ogromne. Coraz bardziej popularne na całym świecie stają się też napoje, w których używa się ich do efektów wizualnych. Najlepszym tego przykładem są kolorowe drinki, nad którymi unosi się charakterystyczna, biała para, która jest oczywiście zasługą ciekłego azotu. Ten wyjątkowy związek ma olbrzymi potencjał, z czego doskonale zdają sobie sprawę kucharze i barmani na całym świecie. W dzisiejszym artykule szczegółowo przyjrzymy się więc temu, czy można zastosować ciekły azot do drinków, co jest do tego potrzebne i jak to robić, by zarówno przygotowanie, jak i spożywanie takich napojów było w pełni bezpieczne.
Ciekły azot – co to takiego?
Ciekły azot można spotkać także pod nazwą Nitro. Związek ten otrzymywany jest poprzez skraplanie i parowanie frakcjonujące powietrza atmosferycznego. Proces pozyskiwania tej substancji został odkryty przez dwóch polskich naukowców – Karola Olszewskiego i Zygmunta Wróblewskiego – na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1883 roku. Azot w takim wydaniu jest niepalny, nietrujący, nie ma też smaku i zapachu – z powodzeniem można stosować go zatem zarówno w sektorze spożywczym, jak i gastronomicznym. Jego cechą charakterystyczną jest ekstremalnie niska temperatura – temperatura topnienia wynosi -210ºC, natomiast temperatura wrzenia to -196ºC. Krytyczną dla ciekłego azotu wartością jest z kolei -147ºC – w cieplejszych warunkach związek ten nie może zachować pożądanej, płynnej formy. Parujący pierwiastek jest bardzo zimny, dlatego też skrapla się przy nim woda w powietrzu. Staje się on wówczas widoczny. Gdy zanurzysz w cieczy kriogenicznej przedmiot, substancja zaczyna silnie wrzeć. On sam ulega schłodzeniu. Słychać także charakterystyczne bulgotanie, które jest wynikiem intensywnego wydzielania się gazu. Kolejnym efektem godnym uwagi jest moment, gdy pęcherzyki pary unoszą się wokół schłodzonej rzeczy.
Ciekły azot w branży spożywczej i gastronomicznej – poznaj jego zastosowania
Ciekły azot – jako związek o specyficznych właściwościach – znajduje szerokie zastosowanie w branży spożywczej i gastronomicznej. Wszystko dlatego, że z jego pomocą można błyskawicznie zamrozić, schłodzić czy nawet zmienić formę i właściwości produktów. Co ważne, w żaden sposób nie wpływa to negatywnie na ich walory smakowe czy odżywcze, a odpowiednio potraktowane ciekły azotem potrawy i napoje pozostają bezpieczne dla konsumentów. Przyjrzyjmy się zatem temu, jakie są najpopularniejsze zastosowania tego związku w sektorze spożywczym, restauracjach i barach.
Ciekły azot a nowoczesne technologie mrożenia żywności
Ciekły azot znajduje swoje zastosowanie w szeroko rozumianej branży spożywczej, gdzie wykorzystuje się go np. do mrożenia żywności – także tej, która szybko się psuje. Nowoczesną technologią takiego zamrażania jest Individual Quick Frozen. Tym sposobem można mrozić produkty poprzez spryskanie ich ciekłym azotem. Metoda może służyć np. do zamrażania gotowych potraw, warzyw czy ciasta francuskiego. Doskonale sprawdza się w przypadku takich produktów jak np. grzyby, czerwona porzeczka czy borówki. Przy żywności podatnej na psucie bardzo istotne jest jednak, by poddać ją takiemu mrożeniu jak najszybciej, a następnie natychmiast zapakować. Daje to gwarancję, że po rozmrożeniu produkty wciąż będą charakteryzowały się wysoką jakością i znakomitymi walorami smakowymi. Co ciekawe, za sprawą tej techniki tworzy się także spektakularne dekoracje stołów, wykonane np. z owoców.
Ciekły azot w kuchni molekularnej
Wykorzystywanie ciekłego azotu w przygotowaniu potraw i drinków staje się coraz powszechniejsze – ten obszar zwie się kuchnią molekularną, która stanowi ciekawe połączenie sztuki kulinarnej z fizyką i chemią. W Polsce znajdziesz nawet kilka restauracji, które specjalizują się w stosowaniu ciekłego azotu. Potrawy przygotowane z jego udziałem zachwycają przede wszystkim walorami wizualnymi, w tym charakterystyczną mgiełką. Goście takich lokali chwalą sobie również oryginalność dań, ich doskonały smak i kreatywność kucharzy.
Zimny azot używa się najczęściej przy przygotowaniu deserów. Jednym z najprostszych dań przygotowanych przy jego użyciu są lody – co ciekawe, mogą zaskakiwać smakami, bowiem za pomocą tej metody można stworzyć nie tylko klasyczne lody śmietankowe czy czekoladowe, ale także takie o smaku np. alkoholu, borowików czy jajecznicy. Tradycyjne tworzenie lodowych pyszności zajmuje kucharzowi około godziny, a przy użyciu skroplonego azotu może je przygotować w ciągu kilku minut. Tę właściwość wykorzystuje już nawet kilka polskich lodziarni.
Za pomocą ciekłego azotu można przygotować też zaskakujące dania wytrawne. Ciekawą opcją jest np. serwowanie potraw, które są zamrożone na zewnątrz, a ciepłe w środku. Przy odrobinie wyobraźni związek ten znakomicie sprawdzi się także do przekąsek, bowiem błyskawicznie zamienia produkty elastyczne w twarde i chrupkie – przykładem mogą być tu chociażby chipsy wykonane z ziół.
Nitro wykorzystuje się również do mielenia przypraw ze względu na dużą zawartość substancji oleistych. Przykładem tutaj może być dobrze znana gałka muszkatołowa czy też czerwona papryka. Dodatki do potraw są najpierw mrożone, a następnie mielone.
Ciekły azot ma także zastosowanie przy krojeniu wędlin, takich jak np. szynka parmeńska. Krojenie zmrożonego produktu pozwala na ograniczenie strat powstałych poprzez sczepianie się i daje 100% wydajność całego procesu.
Czy można zastosować ciekły azot do drinków?
Alkohol jest nieodłącznym elementem wielu eventów towarzyskich, biznesowych, a nawet rodzinnych. Nie jest tajemnicą, że jego spożywanie pomaga się zrelaksować i poprawia nastrój. Warto pamiętać o tym, że dziś można serwować go na różne sposoby, nie tylko dobrze znaną wszystkim metodą tradycyjną. Ciekawym rozwiązaniem może okazać się np. skorzystanie z baru molekularnego. To innowacyjna dziedzina, która łączy klasyczną miksologię, fizykę i chemię. Dzięki temu przygotowywanie drinków staje się widowiskowe i ekscytujące. Za sprawą wykorzystania ciekłego azotu w drinkach można zmieniać ich tradycyjne kolory, smaki, a nawet metodę podawania – w ten sposób dobrze znane wszystkim Mojito czy Rosemary in Fog zyskują zupełnie nowe, ciekawe oblicza. Poza widowiskowością i elementem zaskoczenia zaletą baru molekularnego jest także ogromna różnorodność. To gwarancja, że wśród tego rodzaju drinków każdy znajdzie coś, co będzie prawdziwą rozkoszą nie tylko dla oczu, ale także podniebienia.
Bar molekularny – kiedy to strzał w dziesiątkę?
Bar molekularny może okazać się doskonałym sposobem na to, by wyróżnić wydarzenie na tle innych, podobnych eventów. Z tego właśnie względu okazuje się prawdziwym strzałem w dziesiątkę na konferencjach, imprezach integracyjnych, weselach, a nawet przyjęciach urodzinowych, osiemnastkach, premierach, targach czy imprezach sylwestrowych. Jedno jest pewne – bez względu na to, gdzie się pojawi, na pewno będzie dużą atrakcją, a po drinki z ciekłym azotem szybko ustawi się kolejka.
Patrząc szerzej, bar molekularny może okazać się także rewelacyjnym sposobem na wyróżnienie swojego biznesu i ściągnięcie mnóstwa klientów. Może być więc rewelacyjną propozycją dla osób, które zajmują się prowadzeniem restauracji, pubów czy klubów. Współcześnie wyróżnienie lokalu na rynku jest naprawdę trudne, dlatego drinki z ciekłym azotem to na pewno pomysł, który warto rozważyć. Ich efektowny wygląd i zaskakujące formy to potężne narzędzie marketingowe, więc jesteśmy przekonani, że inwestycja w akcesoria niezbędne do pracy z ciekłym azotem szybko się zwróci. Napoje przygotowywane z udziałem ciekłego azotu to wciąż rzadkość, dlatego ludzie chętnie dzielą się wiedzą o miejscach, w których się je serwuje. Ponadto coraz większą popularnością cieszą się molekularne bary mobilne – wystarczy odpowiedni sprzęt i dobrze przeszkolony personel, a można poszerzyć zakres usług o tworzenie efektownych napojów na wspomnianych wyżej eventach.
Jak powstają drinki molekularne z ciekłym azotem?
Wyrafinowany smak, niekonwencjonalne formy i niespotykany sposób podania – tak krótko opisać można drinki z ciekłym azotem. Włączenie tej substancji w proces ich przygotowywania umożliwia nadanie napojom zupełnie nowej, intrygującej postaci. Ciekawym tego przykładem może być chociażby alkoholowy sorbet o doskonałych walorach smakowych. Barman, który używa ciekłego azotu do drinków, musi posiadać odpowiednią wiedzę i cierpliwość, a także refleks – napoje należy przyrządzać błyskawicznie, bowiem związek szybko paruje. Wszystkie kroki należy poczynić też bardzo skrupulatnie. Czynnikiem, który odpowiada za sukces serwowanych przez barmana drinków, jest także kreatywność – napoje z ciekłym azotem trudno zamknąć w sztywne ramy, a to właśnie pomysłowość odpowiada za ich zaskakujące formy i pozwala tworzyć spektakularne pokazy. Jak powstaje drink z ciekłym azotem? Do przygotowanej mikstury powstałej z wybranego przez Ciebie alkoholu oraz innych elementów dodaje się ciecz kriogeniczną. Przyjmuje się, że aby taki koktajl był rzeczywiście zaskakujący, przynajmniej jeden jego element powinien charakteryzować się nietypową formą.
Gdzie można nauczyć się przyrządzania drinków z ciekłym azotem?
Choć ciekły azot jest powszechnie dostępny, to jednak nie oznacza to, że drinki z jego udziałem może przygotować każdy na organizowanej przez siebie domówce. Wynika to z dwóch powodów. Po pierwsze, sama substancja jest dosyć wymagająca, dlatego do jej transportu i przechowywania niezbędny jest specjalny sprzęt. Po drugie, tworzenie drinków z ciekłym azotem wymaga przede wszystkim odpowiedniej wiedzy. Najlepszym sposobem na jej zdobycie jest udział w stosownych szkoleniach – barmaństwo molekularne jest coraz popularniejsze, dlatego również kursów z tej sztuki można znaleźć na rynku coraz więcej. Wiedza jest absolutnie kluczowa, by praca z ciekłym azotem, a także spożywanie drinków z jego dodatkiem były w pełni bezpieczne.
Przepisy na drinki molekularne
W internecie możesz znaleźć wiele ciekawych przepisów na wyróżniające się drinki molekularne. Do najciekawszych należą przepisy na Tequila Sunrise Bottom Up, Winter Delight czy Kir Royal Moléculaire. Pomysłów na napoje z wykorzystaniem ciekłego azotu jest naprawdę sporo. Pamiętaj tylko, że wykorzystując do ich przygotowania ciecz kriogeniczną, musisz zachować bezpieczeństwo i ostrożność.
Co jest niezbędne do przygotowywania drinków z ciekłym azotem?
Przygotowanie drinków przy użyciu ciekłego azotu wiąże się koniecznością posiadania profesjonalnego sprzętu. Musisz mieć również odpowiednie umiejętności i wiedzę dotyczącą zasad bezpieczeństwa. Niezwykle ważne jest zaopatrzenie się w specjalne pojemniki do przechowywania cieczy kriogenicznej, czyli dewary. Na czym polega ich specjalność i dlaczego są niezbędne? Otóż naczynia na ciekły azot charakteryzują się bardzo specyficzną budową – składają się z dwóch ścianek, które oddziela techniczna próżnia. Taka konstrukcja jest konieczna, by zapewnić zawartości odpowiednie warunki, czyli ekstremalnie niską temperaturę. Pozwala to utrzymać ciekły azot w pożądanej, skroplonej formie, a przy tym dobrze zabezpiecza przed kontaktem z substancją jej otoczenie.
Odpowiedni dewar na ciekły azot to jednak nie wszystko – aby praca z tym związkiem była bezpieczna, konieczne są także akcesoria ochronne, czyli gogle, odporna na temperaturę odzież oraz rękawice ochronne.
Dlaczego przygotowywanie drinków z ciekłym azotem jest aż tak wymagające i czy to na pewno bezpieczne? Jak już wspominaliśmy na początku, ciekły azot jest nietoksyczny i bez obaw można używać go w kuchni i miksologii molekularnej. Tym, co może stanowić w tym przypadku zagrożenie, jest jego niska temperatura. Ze względu na nią kontakt cieczy kriogenicznej z nieosłoniętymi tkankami, jak np. skóra czy – co gorsza – oczy, może skutkować dotkliwymi poparzeniami lub odmrożeniami.
Jak dobrać odpowiednie naczynie na ciekły azot?
Skoro masz już świadomość tego, że do serwowania drinków z ciekłym azotem konieczne jest odpowiednie naczynie, pozostaje pytanie, jakie należy wybrać. Musisz bowiem wiedzieć, że dewary – choć są do siebie podobne – mogą nieco się różnić. Na czym polegają te różnice? Pierwsza i najważniejsza to rodzaj – na rynku dostępne są bowiem dwa rodzaje naczyń, czyli transportowe i biologiczne. W przypadku gastronomii odpowiednie będą te pierwsze, bowiem dewary biologiczne wykorzystuje się do transportu zamrożonych tkanek i komórek.
Wybierając naczynie, które umożliwi Ci tworzenie drinków z ciekłym azotem, warto zwrócić także uwagę na kilka innych czynników. Oto najważniejsze:
– pojemność dewara – na rynku dostępne są zarówno większe, jak i mniejsze naczynia – w naszym e-sklepie znajdziesz np. takie od 6 do 50 litrów. Rozważając zakup pojemnika, musisz wiedzieć, że jego rozmiar wpływa też na to, jak długo można magazynować związek w jego wnętrzu. Najdłużej możliwe jest to w 50-litrowych dewarach, w których substancja może utrzymywać się nawet 252 dni. Nie oznacza to jednak, że im większy dewar, tym lepiej – jeżeli zależy Ci na mobilności naczynia, to mniejsze rozmiary będą zdecydowanie lepszym wyborem;
– dobra jakość i potwierdzające ją atesty – w tym artykule wielokrotnie poruszaliśmy aspekty związane z bezpieczeństwem, dlatego na pewno nie zdziwi Cię stwierdzenie, że pojemnik na ciekły azot powinien wyróżniać się wysoką jakością. To gwarancja bezpieczeństwa pracy i magazynowania substancji. Stawiaj więc tylko i wyłącznie na dewary posiadające odpowiednie atesty, np. CE i ISO.
Nie da się ukryć, że zakup dewara to dość spory wydatek. Co więc zrobić, jeśli chcesz wypróbować tę substancję i szukasz rozwiązania, które pozwoli Ci to zrobić w miarę ekonomicznie? Nie oszczędzaj na wspomnianej jakości, tylko skontaktuj się z nami – oferujemy także w pełni sprawne, ale atrakcyjniejsze cenowo naczynia używane, więc być może będziemy mogli zaproponować Ci jedno z nich.
Czy picie drinków z ciekłym azotem jest bezpieczne?
Czy spożywanie napojów alkoholowych przygotowanych przy użyciu skroplonego azotu jest bezpieczne? Warto wiedzieć, że degustację drinka można rozpocząć dopiero wtedy, gdy para zniknie – to absolutnie obowiązkowy warunek. Dlaczego jest to tak ważne? Spożycie napoju, gdzie proces wizualnego „show” już się skończył, będzie wówczas w pełni bezpieczne. Wypicie go za wcześnie może skończyć się poparzeniem. Przy odpowiednim serwowaniu i spożywaniu absolutnie nie należy się bać, że stanie Ci się coś podczas pokazu czy degustacji. Ciecz kriogeniczna pozwala uzyskać wyjątkowy smak drinka, jednocześnie nadając mu niepowtarzalny wygląd.
O czym trzeba pamiętać, serwując drinki z ciekłym azotem?
Co ważne, większość osób chcących spróbować drinków z ciekłym azotem nie zdaje sobie sprawy z tego, w jaki sposób należy je spożywać. Obowiązkiem osoby przygotowującej napój jest więc udzielenie im odpowiedniej instrukcji. To niezwykle istotne ze względu na temperaturę ciekłego azotu, która – jak już wiesz – jest naprawdę niska. Serwowanie napojów z tym związkiem to efektowna sztuka, ale też duża odpowiedzialność. Nieodpowiednio przygotowany lub wypity drink może skutkować poparzeniem, a nawet niepozorne pryśnięcie substancji w oko może skończyć się utratą wzroku. Na pierwszym miejscu zawsze należy więc stawiać względy bezpieczeństwa – dotyczy to zarówno pracującego z ciekłym azotem personelu, jak i spożywających fantazyjne drinki klientów.
Ile kosztuje ciekły azot do drinków?
Oczywiście, aby wykorzystać ciekły azot w drinkach, trzeba go najpierw nabyć. To wbrew pozorom istotna informacja, bo wiele osób zapomina o tym, że zakupione dewary dostarczane są puste. Gdzie można więc kupić ciekły azot i ile to kosztuje? Otóż współcześnie zakup tego związku jest bardzo prosty – możesz zamówić go nawet online. Jeżeli zaś chodzi o cenę, to nie jest ona specjalnie wysoka i zwykle zamyka się w 150 zł za litr.
Ciekły azot w drinkach – kilka słów podsumowania
Wiesz już, że ciekły azot można wykorzystać do przygotowania drinków. Dzięki temu tak sporządzone napoje posiadają nie tylko niespotykane walory smakowe, ale również niekonwencjonalny wygląd. Jako restaurator czy barman powinieneś zaopatrzyć się w odpowiednie naczynia kriogeniczne, dzięki którym skroplony azot będzie bezpiecznie transportowany i przechowywany. Postaw więc na sprawdzonych dostawców. Taką możliwość daje Ci Cryogen Shop. Oferujemy zbiorniki wykorzystywane zarówno do przewożenia cieczy kriogenicznej, jak i również do jej magazynowania. Nasze produkty posiadają odpowiednie certyfikaty. Kupując u nas, możesz mieć pewność, że czeka Cię bezpieczne użytkowanie. Zapraszamy do zapoznania się z naszym asortymentem, a w razie pytań lub wątpliwości gorąco zachęcamy do kontaktu – wspólnie na pewno znajdziemy rozwiązanie, które okaże się najlepszą odpowiedzią na Twoje potrzeby!